مسجد جامع روستای ازویش بناب Mosque, village of Ezovish, Bonab
شمارۀ ثبت در فهرست آثار ملّی: ۳۰۹۴
این روستا به فاصلۀ ۲ کیلومتری در شمال غربی بناب واقع است و امروزه چسبیده به شهر قرار دارد. مرکز استحصال نمک از دریاچۀ ارومیه و امتیاز آن مربوط به همین روستاست. مردانش به حرفۀ برداشت نمک از دریاچه آشنایی کامل دارند. در گذشته چندین کاروانسرای نمک در این روستا وجود داشت که به تجارت نمک می‌پرداختند، امّا در حال حاضر شکل کاروا‌نسراها به انبار و مغازه‌های بزرگی تبدیل شده است که به شهرها و استان‌های سراسر کشور نمک صادر می‌نمایند؛ به ویژه برای پاشیدن به جادّه‌های کشور به هنگام یخبندان و بارش برف. در این روستا، مردان و زنان تلاشگر، دوش به دوش هم با مهربانی و دلسوزی در کنار هم کار می‌کنند.
واژۀ ازویش شباهت زیادی به واژه‌های دورۀ زرتشتی و نام زرتشت دارد و یک واژۀ تاریخی است. به گفتۀ ریش سفیدان روستا، خرابه‌های آتشکدۀ این روستا تا دورۀ قاجار در محلّی به نام میدان باقی بود که امروزه از بین رفته است. در بررسی‌های میدانی نگارنده در این روستا در سال‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱، بقایای آثار تاریخی در نقاط متعدّدی قابل مشاهده بودند، امّا تخریب بیش از حدّ و ساخت‌وساز روی آنها در طول تاریخ امکان حفاظت از آنها را سلب می کرد. از آن جمله، می‌توان به محوّطۀ بین مسجد جامع میدان تا اولیاء روستا، و محلّ مدرسه در داخل روستا و محوّطۀ اولیاء و …………………………………..
نمای شرقی مسجد جامع میدان روستای ازویش بناب
East façade of the Meydan Friday Mosque, village of Ezovish, Bonab
ادامه در کتاب دو جلدی نگاه نگاره ها ، ( به همراه عکس های مرمتی و نقشه ی بناها )
شبستان مسجد جامع میدان ازویش
Shabestan of the Meydan Friday Mosque of Ezovish
وجود ورودی در دیوار جنوبی مسجد نشان می‌دهد که این در به احتمال زیاد ورودی امام جماعت مسجد بوده است. ورودی دیگری نیز در سمت دیوار شرقی مسجد وجود دارد که به احتمال زیاد در گذشته ورودی اصلی مسجد بوده است و، بعد از مسدود کردن آن، ورودی اصلی را به سمت دیوار شمالی و با استفاده از همان در چوبی ضخیم انتقال داده‌اند.
در جریان تعمیرات اساسی در سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۶، تغییراتی در مسجد و ضلع غربی آن انجام پذیرفت. در شمالِ درِ ورودیِ مسجد کفش‌کن و یا هشتی بزرگی تعبیه گردید و آشپزخانۀ قدیمی که در ورودی مسجد بود به فضای ضلع غربی مسجد انتقال یافت. بر فراز محلّ آشپزخانۀ قدیمی، ایوان زنانه ساخته شد
و ……………………
ادامه در کتاب دو جلدی نگاه نگاره ها ، ( به همراه عکس های مرمتی و نقشه ی بناها )
عکس کتیبۀ قدیمی مسجد و کتیبۀ جدید تعمیرات و نمونهای از سرستونهای چوبی مسجد
برابر کتیبۀ روی تخته که در سقف مسجد به دست آمد، در سال ۱۳۳۷ هجری قمری سقف مسجد و بیشتر دیوارهای آن را، به دلیل خرابی و پوسیدگی تیرهای چوبی حمّال سقف و پردوها، برداشته و به صورت شیروانی پوشش داده بودند، و تزئینات و نقوش احتمالی در این اثنا از بین رفتهاند. در سال ۱۳۸۵، به هنگام اصلاح پوشش سقف از شیروانی به ………………………………….
ادامه در کتاب دو جلدی نگاه نگاره ها ، ( به همراه عکس های مرمتی و نقشه ی بناها )
متن کتیبۀ قدیمی ………………………..
عکس نمای شمالی مسجد و خانۀ روحانی
جا دارد از جناب آقای مظفر صمدیان، ساکن این روستا و عضو هیئت امنای فعّال مسجد، که در کار مرمّت چندسالۀ آن نهایت همکاری را با نگارنده به عمل آوردند قدردانی و سپاس‌گزاری شود.
ادامه در کتاب دو جلدی نگاه نگاره ها ، ( به همراه عکس های مرمتی و نقشه ی بناها )