باغات ، خانه باغ های قدیمی و سنّتی در شهر بناب :

یکشنبه 8 مرداد 1396

باغات ، خانه باغ های قدیمی و سنّتی شهر بناب :

دشت بناب، نگاه از منطقه گردشگری کوه های قره قشون

شهر بناب دشتی است که در دامنه های سر سبز زیبای سهند قرار گرفته ، دشتی گلزار و دل چسب ، از دو رودخانه بزرگ “سپی چای ” و ” ماه پری چای ” که از جویبارهای کوه سهند سرچشمه می گیرد بهره می برد .

انواع انگورتولید شده از باغ ها و تاکستان ها بیشترین حاصل باغات بناب را تشکیل می دهد ، اکثر مردم ِکشاورز در این شهر خرده مالک هستند . و هرکس به فراخور قدرت و توانایی خود و خانواده اش تاکستانی درست می کند ، که از ۱۰ تاک گرفته تا باغاتی به مساحت ۳ هکتار .

دشت و تاکستان های بناب

آرایش باغات خصوصا در سبک قدیمی ، خیلی زیبا و دیدنی است ، در بناب مساحت زمین و باغات را بر مبنای ( من ) محاسبه می نمایند هر من محلی حدود ( ۱۸۲ متر مربع ) است . هر باغ دار دیواری از مصالح بومی” خشت ” یا ” کلوخ ” به دور باغ خود احداث می نماید . و داخل باغ در قسمتی از زمین یک خانه باغ برای اعضاء خانواده خود که بعضاً دو طبقه است درست می کنند.

خانه باغ های قدیمی بناب

معماری خانه باغ ها ، خشتی و یا کلوخی ( چینه ) است ، در طبقه پائین یعنی همکف ، یک اجاق سنتی برای غذا پزی ، اجاق دوشاب پزی ( شیره انگور ) ، جای برای وسایل و لوازم اولیه زندگی و …… طبقه دوم برای استراحت روزانه خانواده ، و در شب ها برای نگهبانی از باغ طراحی و ساخته شده است

خانه باغ های قدیمی و منجنیق آبو کنکره های پشت بام

در جلو در ورودی خانه باغ که اکثراً رو به جنوب درست می کنند ، یک درخت بید می کارند برای سایه اندازی به خانه باغ و همچنین برای ایجاد سایه در “دهانه چاه ” و بالاسر کسی که از چاه با ” منجنیق “ آبکشی می کند. و در کنار این خانه باغ یک دستگاه منجنیق آب با پایه خشتی بنام ( پالچیق درک ) . می سازند

نمونه ای از سر ستون های مساجد تاریخی بناب

در سه جهت دیوار این خانه باغ دریچه و روزنه هایی در پایین و بالا، برای ورود و خروج هوا و خنک کردن داخل اتاق و همچنین ” دید زدن ” به بیرون محوطه باغ تعبیه می کنند .

در معماری خانه باغ های یک طبقه ، در دورتا دور پشت بام دیوارهای جان پناه درست می کنند که با آجرهای خشتی به صورت کنگره دار می سازند و بعد کاه گل می نمایند ، درخت بید را طوری می کارند تا سایه انداز پشت بام خانه باغ ها باشد در چنین شرایطی پشت خانه باغ که رو به شمال است خیلی خنک با هوای تمیز می باشد و با دیدن منظره های دورادور باغات و تاکستان های سرسبز و پربار اطراف تماشایی است . ،

انگور بالای درخت مو ، در جلو خانه باغ به عنوان سایه انداز

در حوضچه جلو چاه خانه باغ که آب چاه در آن حوض ریخته می شود انواع میوه های ، خربوزه ، خیار ، هندوانه ، سیب و انگور از حاصل باغ برای خنک شدن گذاشته شده ، در سمتی صدای ” مع مع ” گوسفندان با رقص برّه هایشان ، جیغ جیغ پرندگان بالای درختان ، صدای کار و تلاش باغداران ، بچه های اهل خانه مشغول بازی در اطراف خانه باغ .

اجاق در خانه باغ

بوی مطبوع آبگوشت روی اجاق ، بلند شدن دود اجاق ها از باغات اطراف که نشانی از نشاط و زنده بودن زندگی انسان هاست ، ماست کیسه ای آویزان از درخت بید ، بوی نان تنوری خانگی در سفره و صرف چای بعد از خستگی از کار روزانه و دور همی با خانواده در زیر آسمانی آبی

گل کاری جلو خانه باغ

در کنار این باغ بهشت آسای ، کار بانوی خانه بی بدیل است ، مادر خانه که ، که سایه هر زیبایی و گرمی اجاق هر خانه ای از اوست . محوطه خانه باغ را جارو زده و آب پاشیده ، در هر گوشه ای از جلو خانه باغ گل های الوان کاشته ، بوی آبگوشت چنان فضای محوطه را پر نموده که انگار غذایی لذیذ تر و مکانی بهتر این مکان یافت نمی شود ، کرت ها سبزی در آورده ، بانوی خانه در حال چیدن سبزی و تمیز نمودن آن است . مرد خانه به عشق زندگی ، به عشق خانواده خود هر کار سختی را به جان می خرد . مرد خانه به حصار قلعه برای تامین امنیّت خانواده تبدیل شده است و مادر برای مدیریت و آرامش و آسایش داخل قلعه را تامین می نماید و بعد از خستگی از کار روزانه به دور هم جمع می شوند تا شادی ها را در کنار هم دوچندان کنند

گل کاری جلو خانه باغ و منجنیق آبکش از چاه در بناب

این لذتی است که باید همه از این دنیای زیبایی ها برداشت کنند ، بهشتی است که باید دید و تماشا نمود ، آرامشی که باید یافت ، فراغتی است از جار و جنجال های پوج و بی معنی از ایجاد کنندگان آن ، فراری است از دست زیاده خواهان ، پناهگاهی است از تفنگ جنگ افروزان و زهر کنندگان زندگی انسان ها با هر نظر و نیتّی و با توجیح هر ایده و مرامی ، در این طبیعت زیبا خدا را می بینیم که از آسایش و آرامش طبیعی انسان ها ، همگام و همسان با سایر اجزاء طبیعت می خندد و خوشحال می شود