بازی کودکان قدیمی  ، قدم به قدم

” زمانه ی ما چقدر نیازمند روح زیبای این بازی است “

از سمت راست ، پریا پورصمد ومهسا طاهری ( عکس از علی اصغر بالغ )

    بازی  :  بیر جَلدیم ، ایچی جَلدیم ، جَل اُوچه ( یک قدم آمدم ، دو قدم آمدم ، قدم سوم تو بیا )  ( نگارش واژه ها با گویش محلی بناب )

   نبوغ ایرانی در بازی های قدیمی کودکان

          قدم ، یعنی فاصله ای از نوک انگشت پا تا پاشنه ی پا ، پیمایش آرام ، آرام توأم با احتیاط ، برای برداشتن فاصله ها ، نزدیک شدن به هم ، رسیدن به تفاهم . تمامی حرکت ها در برداشتن قدم به قدم محقّق می شود . قدم بر نداریم ایستاده ایم ، وقتی گفته می شود ” شما یک قدم از فلانی جلوترید ” یعنی قدمی هدفمند و اندیشمندانه و حرکتی رو به جلوبرداشته اید  . روی پا ایستادن و قدم برداشتن به دو معناست .

           اول :  پیمودن راه فیزیکی برای رسیدن به نقطه ای و مکانی چه آن با برداشتن گام به گام عملی می شود .

         دوم : پیمایش فکری یا عقل گرایی برای به دست آوردن موفقیّت ، برای کم کردن اختلافات ، رسیدن به تفاهم و تعامل جمعی ، کشاندن تن یا چرخاندن زندگی صمیمی و دورهمی ؟ ، راه رفتن یا راه را با هم رفتن ؟ ، ایستادن به تنهایی یا اراده ایستادگی جمعی ؟ ، قائم به پا و یا قائم در پایداری همگانی ؟ و … پاسخ این سئوالات در حکمت و دانش ایرانی در اینگونه بازی های قدیمی کودکان نهفته است .

             اجرای بازی  :  این بازی یکی از بهترین و درس آموزترین بازی های کودکانه است بین دو نفر ، در این بازی دو نوجوان به فاصله حدود ۲۰ متر رو به روی هم قرار می گیرند یکی از آن ها قدمش را (به اندازه پاشنه تا نوک انگشت پا ) آرام با کنترل خود و تمامی جوانب کار به جلو می گذارد ، ۲ قدم به جلو می گذارد و قدم ها را می شمارد و می گوید ( بیر جَلدیم ، ایکی جَلدیم ، جَل اوچه = ( یک قدم آمدم ، دو قدم آمدم ، قدم سوم را تو بیا ) .   دوّمی با همین سروده ۲ قدم جلو می گذارد و به سمت نفرمقابل حرکت می کند

         هر چه قدر این قدم ها به نوبت به جلو گذاشته شود فاصله ها کم می شود ، آن قدر به نوبت به طرف همدیگر می آیند تا در نقطه ای به هم می رسند ، برنده کسی است که قدمش را بیشتر از قدم طرف مقابل آمده و کمی روی قدم دیگری سوار شده باشد  .

               این بازی ساده است اما درکی عمیق از یک حکمت و دانایی و دانش ایرانی است ، که از کودکی به کودکان ، درس مدارا و حرکتی قدم به قدم و آشتی کردن را یاد می دهد تا با الهام از این بازی ها بتوانند بر تمامی کدورت ها ، تلخی ها و ناکامی ها مرحله به مرحله فائق آمده و به درک درست سازش صمیمی ، دوستی برای یک زندگی مسالمت آمیز با انسان ها برسند  ، یعنی آموزش نرمش رفتاری ، کرداری و اخلاقی در یک رویارویی ، نرمش و سازش دو طرفه ، بعبارتی نوعی مذاکره حضوری و صحبت با احترام متقابل برای رفع کدورت ها و دشمنی ها ، فرهنگ و زبان ایرانی ، زبان خشونت نیست .

             یعنی ای اگر انسان می خواهی با قوم ، فامیل ، مردمان دنیا به تعامل و تفاهم برسی ، باید با حرکت ” قدم به  قدم ” اختلافات را کم و از تنش ها کاست ، تجربه ای که نیازمندِ روابط خوب خارجی هر ایرانی است .

امّا امروزه اینگونه بازی های مسالمت آمیز و انسان مدار ایرانی ، جایش را به حقّه بازی ، سیاست بازی ، پارتی بازی ، رشوه بازی ، موش و گربه بازی ، تزویر بازی و زور آزمایی داده است ، در نتیجه اختلافات بیشتر و بیشتر و شدیدتر شده است . به فهم و درک ، نبوغ فکری ، شور و شعور ، دانش و دانایی ایرانی نباید شکّ کرد . ایرانی صلح طلب است نه خشونت طلب . این ادعا ها نه حرف و حدیث من است که در پیام این بازی ها و فرهنگ اصیل طراحاهان ایرانی هویداست . اگر فرهنگ تحمیلی کدر آلود بیگانگان را کنار بزنیم ، فرهنگ ایرانی می درخشد .

        زمان در حال پالایش فرنگی و بازیافت فرهنگ اصیل ایرانیست ،

 این بازی نمونه ای از فرهنگ ایرانی است  ./ بالغ

حکمت ایرانی در این بازی  بازی

• دانش ایرانی در آموزش قدم به قدم توأم با احتیاط در نرمش رفتاری ، کرداری و اخلاقی بین انسان ها و تحمّل یکدیگر ، با ایده ها و سلایق متفاوت در یک زندگی جمعی سالم و در کنار هم

• مدارا و مذاکره برای حل اختلاف ها با تکیه بر عقل و منطق به جای خشونت ، جنگ و خون ریزی و سوق دادن سرمایه های انسانی ، فرهنگی و اقتصادی برای آسایش و رفاه اجتماعی .

• تقویت رفتار های هوشمندانه کودکان و تمرین حفظ تعادل فکری ، روحی و جسمی .

• نمایش واقعی فرهنگ ایرانی در شعار ماندگار ” گفتار نیک ” ، ” پندار نیک ” و ” کردارنیک “

گام اول تو چه بر می داری                  عالمی از کرمت می سازی

حکمت بازی اگر دریابی                    می رود قهر در آید شادی

با لجاجت تو چه نسبت داری               سود جود دانشی از ایرانی

 ( برگرفته از کتاب در دست نگارش بنام ” حکمت ایرانی در بازی های قدیمی کودکان در بناب  ”  از همین نگارنده )

از سمت راست ، پریا پورصمد ومهسا طاهری ( عکس از علی اصغر بالغ )

نگارنده : علی اصغر بالغ بازنشسته میراث فرهنگی بناب

موألّف : کتاب دو جلدی ” نگاه نگاره ها ” ( زیبایی های میراث فرهنگی )

وب سایت http:/www.negahenegareha.ir/