گل دوزی و سوزن دوزی در فرهنگ ایرانی
قالب گلدوزی در بناب
در این رشته هنری ، هنرمندان طرحی را به عنوان مدل روی پارچه انتخاب نموده سپس طرح مورد نظر را بر روی پارچه پیاده می شود ، بعد با نخ های رنگا رنگ متناسب با طرح رنگ نخ را انتخاب نموده و اقدام به دوختن نقوش روی پارچه مورد نظر می نمایند ، دقت و حوصله فراوان در انتخاب انواع رنگ ها ی متناسب و صرف زمان بسیار از جمله ویژگی های این هنر است .
گل دوزی بر روی روکش بالش ( بناب )
گل نماد شادی زندگی است ، گل سمبل زیبایی و بیان دوست داشتنی هاست ، گل برای زدودن زشتی ها و ستودن صلح و صمیمیت است ، گل را هر جا بگذاریم شادی آفرین است و جا طرح گل بیاندازند زیبایی آفرین است .
در طول تاریخ با این دیدگاه دستان هنر آفرین بانوان ، آفرینش آثاری را بر عهده دارند که به کالبد بی روح پارچه ، روح می دمند و این پارچه شکوفه زده بهاری را ، بر روی ، روکش بالش ، متکّا ، پرده ، رخت آویز ، پشتی ، کف پوش رف ، تاقچه ها ، روی دامن و بلوز بانوان و ………. گل دوزی می کردند تا زندگیشان همیشه بهاری و شادی آفرین و نمایش شکوه و زیبایی زندگیشان باشد .
گل دوخته شده بر روی پارچه بالش
این هنر را بیشتر دختران دم بخت با دستان هنرمندشان که سینه به سینه از مادران به ارث برده اند ، روی پارچه برای تزیین و تکمیل وسایل جهازیه خودشان در انواع گل ها ، طرح ها و رنگ های متنوع و متناسب گل دوزی می نمودند و در ساختن زندگی آینده خود و خانوادشان نقشی مستقیم ایفا می نمودند . به عبارتی آموزش و تمرین زیبا نمودن زندگی ، زیبا سازی ذهنی دخترانی که زندگی مشترکی تشکیل خواهند داد
تزیین اتاق با متکا و بالش های گلدوزی شدهدر ( بناب )
شکوفه زدن آرزوهای زیبای زندگیشان در خانه پدر ، بزرگ شدن و قالب ریزی ذهن با این آرزوها ، تمرین آرایش و چیدمان آرمان خانه آینده و دائمی ، جوانه زدن عشق و امید به زندگی ، پی ریزی محکم پایه های زندگی مشترک با این عشق که بتواند در ناملایمات زندگی ، گسل های ایجاد شده فرو نریزد و خود را بازسازی نماید . اینگونه بارگذاری ذهنی می تواند بنیان خانواده را محکم نموده تا در ناملایمات زندگی آسیب نبیند . آسان سازی برای دل کندن از خانه پدری و پیوستن به خانواده ی مستقل و ………… از سایر مزایای فرهنگ و دانایی هنر ایرانی بود
گل دوزی بر روی لباس بانوان( موزه مردم شناسی بناب )
همه این زحمت ها ، رنج ها ، وقت صرف کردن های طولانی ، در بر آورده شدن آرزوهای نه چندان دور دست ، برای دختران ایرانی گلباز شیرین و لذت بخش بود
کاری که جامعه امروزی ما از این میراث فرهنگی و تجربه های مفید گذشتگان بی بهره و یا کم بهره اند ، همه چیز را در سبد خرید از بازار گذاشته بصورت آماده اش را می طلبند ، غافل از اینکه در این دوختن های دستی ساختن های ذهنی هم شکل می گرفت ، گلدوزی های امروزی از یک دستگاه ماشین بی روح بیرون می آید و خریدار از لذت باغبانی زندگی بی بهره می ماند
از تفکّر طراحان زندگی ، دانش و دانایی ایرانیان و بزرگان قوم ، از تجربه گذشتگان در ساختن زندگی بهتر بهرمند شویم و میراث پدرانمان را با نام های فرهنگ کهنه شده ، مطرود ، وقت گیر ، بی حوصلگی و …….. کنار نگذاریم
فرهنگ و هنر ایرانی ، دانش و دانایی بزرگان قوم را پاس داریم
تزیین متکا و بالش باهنر گلدوزیدر ( بناب )
نگارنده : علی اصغر بالغ بازنشسته میراث فرهنگی بناب
موألّف : کتاب دو جلدی ” نگاه نگاره ها ” ( زیبایی های میراث فرهنگی )
وب سایت http:/www.negahenegareha.ir/