نمایش نوار ابزار

بازی های قدیمی ” گوُی ده نوار ، گوُی منجوقی ” و حکمت بازی


 ( در آسمان چه می بینی ،  منجوق آسمانی )

تعداد بازیکنان : دو نفر

سن بازیکنان:  ۹ به بالا ،  هم وزن و تقریبا هم قد .

اجرای بازی :  دو نفر ، بازیکن شماره ۱ و ۲ ، پشت در پشت هم می ایستند و بازوان خود را از پشت در هم قفل می کنند و به حالت حرکت بازی ” آفتاب و مهتاب ” می ایستند ،  یک بار بازیکن شماره ۱ ، رو به زمین دولا شده ( به حالت رکوع ) و بازیکن شماره ۲  به صورت خوابیده در پشت او ، یعنی چشم های بازیکن شماره ۲ رو به آسمان است و  چشم بازیکن شماره ۱ که رو به زمین است  از بازیکن ۲ چشم به آسمان ، می پرسد  ” گوُیده نه وار ” ،؟ ( در آسمان چه می بینی ؟ ) ، بازیکن ۲ رو به آسمان جواب می دهد ” گوُی منجوقی ” ( منجوق آسمانی ) . بعد بازیکن ۲ ، از بازیکن شماره ۱ که رو به زمین دارد می پرسد  ” یئرده نه وار ” ؟ ( در روی زمین چه می بینی ؟ ) ، بازیکن ۱ جواب می دهد ” یئر منجوقی ” ( منجوق روی زمین ) .

     بعد بازیکن شماره ۱  بلند می شود و برعکس می شوند ، این دفعه بازیکن ۲ دولا می شود و  چشم به زمین دارد و بازیکن شماره ۱ رو به آسمان ، بازیکن شماره ۲ از بازیکن شماره ۱ می پرسد  ” گوُیده نه وار ” ؟ ( در آسمان چه می بینی ؟) جواب می دهد  ” گئوی منجوقی ” ( منجوق آسمانی ) ، بعد بازیکن ۱ کول شده رویش به آسمان از بازیکن ۲ رو به زمین می پرسد  ” یئرده نه وار ” ؟ ( در زمین چه می بینی ) ؟ ، بازیکن ۲ می گوید ” یِئر منجوقی ” ( منجوق روی زمین ) .

   به عبارتی هر کدام به زمین و آسمان نگاه می کنند ، اما هر کس دیدگاه و نظر خودش را نسبت به آنکه در زمین و آسمان می بینند ، بیان می دارند و حرف همدیگر را تأیید می کنند .

حکمت و اهداف بازی

     مهره ی مینجوق Minjog ،   سنگ های کمیاب ، قیمتی و درخشنده ای هستند که بعضی ها را به اشکال هندسی چند وجهی می تراشند و مانند ستارگان ، منشور نورند و روشنایی .

    این مهره ها آویزه گوشند و زیور و زینت آسمانه ی سینه ی انسان ها ، مثل ستاره ها در سینه ها می درخشند . در روی زمین هزاران نوع سنگ وجود دارد ، امّا از هر سنگی منجوق درخشنده و قیمتی به دست نمی آید، کمتر سنگی این ظرفیّت را داراست .

     علم ستاره شناسی می گوید در آسمان ، میلیارد ها ستاره ی درخشانی وجود دارند که ” منجوق ” آسمانند ، امّا اندک ستارگانی در یک چینش ثابت و با آرایش منظم و مرتّب می درخشند ، می توانند راهنما ، راهبر و نشان دهنده ی مسیر صحیح حرکت کاروان هایی باشند چه در تاریکی و ظلمات شب ، در صحرای مسکوت ، بیابان های برهوت ، یا در دریاها ی متلاطم و اوقیانوس موّاج  ، از شهری به شهری و از مکانی به مکان دیگری راه می روند ، سالار کاروان ها و ناخدای کشتی طوفان ها ، از این ستارگان راهنمایی می گیرند و راه درست را از آن ها می پرسند ، مانند ستارگان ” دبّ الاکبر ” و ” دبّ الاصغر ” و ….

    وقتی بازیکن اوّلی از دوّمی که چشم به آسمان است می پرسد در آسمان چه می بینی ؟ می گوید ” منجوق آسمانی ” یعنی نگاه کردم دیدم از میان میلیارد ها ستاره آسمان ، تک ستارگانِ درخشانی هستند که راهنما و نشان دهنده ی مسیر درست حرکت  ناخدای کشتی و کاروان انسان ها ، در روی زمینند .

      دوّمی ، از اوّلی که به زمین نگاه می کند می پرسد شما در روی  زمین چه می بینی ؟ می گوید ” منجوق زمینی ” ، یعنی میلیارد ها انسان در روی این کره ی خاکی به نام انسان زندگی می کنند و مانند ستارگان در روی زمین  می درخشند . امّا ، همه ی انسان ها  ” منجوق ”  گران قیمیت و یا تک  ستارهای درخشان منظم آسمانی نیستند ، عده ی کمی از انسان ها در روی زمین، مثل تک ستاره  با فکری روشن ، اندیشه ای تابان می درخشند ، اینان نخبگان و اندیشمندانند که  می توانند راهنمای انسان ها در روی زمین باشند ، مانند فردوسی ، مولانا ، سعدی ، حافظ ، زکریای رازی ، بو علی سینا و …

    همچنین انسان هایی با افکار درخشان و بلند نگر در عصر حاضر نیز وجود دارند  که اگر طالب باشیم می توانیم پیدا یشان کنیم و راه راستین انسانیّت را با آن ها طی کنیم  .

    بازیکنان به تکرار این بازی را باسایر دوستان  انجام می دهند تا ضریب خطای دیدگاهایشان کمتر شود ، وقتی بر عکس می شوند ،  اعتراف می کنند آنچه شما دیدید ما هم همان ها را دیدیم که  تک انسان هایی همانند ستارگان آسمانند و هیچگونه تعلّق خاطری ،  وابستگی و دلبستگی اقتصادی و سیاسی به این کره ی خاکی ندارند می تواند فانوس راه باشد .

این بازی نمونه ای از فرهنگ و  ادبیّات بزرگ ایرانی است .

     درود بی پایان به طراحان اندیشمند این بازی ها ، در راستای تربیت درست کودکان ایرانی .

 

سپاس از خوانش این نگارش
 علی اصغر بالغ بازنشسته میراث فرهنگی بناب

دیدگاه ها