? – مراسم جشن آیینی، پولکه بایرامی در بناب( عید مشعل سوزان) ( قسمت چهارم )
? – به نظر می رسد، انسان ها هر بار که از یک مشکل و یا سختی بزرگ ملی رهایی یافته اند، به مناسبت این رهایی و رسیدن به آرامش و آزادی، مراسم جشن و شکرگزاری برپا می کنند. شواهد زیادی را می توان به شهادت گرفت:
*- جشن بعد از پیروزی انقلابات
*- جشن بعد از پایان جنگ
*- جشن و شادی استقلال
*- جشن عید قربان، رهایی انسان از قربانی کردن فرزند برای خدا و جایگزین کردن گوسفند به جای انسان.
*-جشن ماه رمضان، سپری کردن یک ماه سختی گرسنگی و ریاضت
* – جشن های عید نوروز، رهایی انسان ها از سرمای سخت زمستان، رهایی از فضای نفس گیرِ یخ زدگی و بی زایش زمین، پایان فصل بیکاری، بیداری از خواب زمستان. فرا رسیدن فصل زایش و رویش، مردم با رهایی از این سختی ها، اولین روز فصل بهار (بِه آر)، آورنده بهترین ها را، جشن می‌گیرند.
?- پولکه بایرامی (عید مشعل سوزانی و مشعل گردانی): روز رقص نور و روشنایی، روز شادی و شکرگزاری برای پیدایش آتش و گرمایش، روز رهایی از سرمای جانسوز زمستان، روز روشن بینی و مرگ ظلمت و تاریکیست. نه به اتهام آتش پرستی. بدین مناسبت مراسمی از قدیم سالیانه در شب عید غدیرخم، توسط مردم عااقمند و بزرگان شهر بر گذار می شود.
? – در قدیم این مراسم در جلو میدانِ مسجد “گزویش” اجرا می شد، بعد از انقلاب محل آن را تغییر و به میدان الغدیر همان تقاطع خیابان دریا با کمر بندی غربی انتقال یافت. بعد از اتفاق آن رویداد ناگوار و ناخواسته سال ۱۳۷۷ که در قسمت های بعدی خواهم آورد، امروزه مراسم را به انتهای خیابان دریا تغییر مکان داده اند.
? – این مراسم آیینی با پیش برنامه هایی همراه است. برای برگذاری این مراسم، چند روز مانده، عده ای از کودکان دسته جمعی در محلات گشت می زدند و با این شعار: “یاببا” ویئر/ “چَرمه” ویئر/ هچ اولماسا “جندا” ویئر = ( “یاببا” بده و یا “چَرمه” (۱) بده، اگر ندارید کهنه پارچه بدهید) و…
۱- یاببا و چَرمه = فضولات گاو و گوسفند است که اول به شکل خمیر در می آوردند، بعد به قطعات بزرگ و کوچک تقسیم کرده و می گذارند خشک شود. زمستان در تنور خانه می سوزانند.
(ادامه دارد)
علی اصغر بالغ
بازنشسته میراث فرهنگی بناب
????????