✳️- “خوندولان” در بناب مغولان در خون دولان: (قسمت دوم – پایانی)
علی اصغر بالغ در منطقه خوندولان و قره تپه گزاوش
✳️- “خوندولان” در بنابمغولان در خون دولان: (قسمت دوم- پایانی)
?- (… “دولما” = نوعی غذا که سبزیجات وچیزهای خوردنی را در داخل برگ مو پُر می کنند)/. (“دُول اُو”، دُولآب = دُول+ اُو = ظرف و سطل + آب)/. ( “جُودُول jovdol” = جُودول نامند، از دو کلمه (جُو + دول) تشکیل شده، “جُو” در لهجه محلی همان “گاو” + گودی، درّه. می باشد. مانند: “جُودول = دروازه “جُودول” یا “گاودُول” = دروازه محالِ گاو دُول در بناب = ناحیه ای است مابین اراضی شهرستان بناب و ملکان، واقع در محلّه “کردجَلدی یا کاملو”، یک نام قدیمی است. در قدیم شغل اصلی کشاورزی و دامداری بود در میان درّه های سبز و پر علف این ناحیه، چوپانان گله های گاو را برای چرا به آنجا می بردند. مانند (“جوهان jovhan)” = گاو آهن)/. (“جُو دوش jovdoosh” = گاو دوش، در اصطلاح محلی قدیم ظرفی که شیر گاو را در آن می دوشیدند)/. ( “جامیش” = جُومیش jovmish = گاو میش)/. (“جُو بند” = بند گاو)/. جُوجان = جُوگان= گاوگان = محل نگهداری گاو، شهری درنزدیکی آذرشهر و….
?- بنابر این “خوندولان”: به معنی محل و مکانی گود یا درّه ای که از خون پر شده است.
در واقع خوندولان میدان نبرد بین مردم شهر با قشون ایلخانان مغولان است، میدانی که درّه و یا گودی اش باخون زنان ومردان و جوانان شهر رنگ لاله گرفته بود، عمق فاجعه و قتل عام مردم از نام این محل پیداست. گاهی در نامگذاری اندیشمندان چنان با مهارت نام های جامعی را انتخاب می کنند که آن اسم به تنهایی گویای تاریخ واقعی آن محل است و چندان نیازی به توضیح ندارد، اگر باشد در جزئیات آن باید بررسی کرد.
?- خوندولان نشان از مقاومت دلیرانه و از جان گذشتگی مردم در مقابل قوم متجاوزان است، دفاع مردمی که می خواهند زندگی مستقل، آزاد و آرامی داشته باشند از حق حیات خود استفاده کنند.
واقعه ای که به نگارش در نیآمده، امّا نام خوندولان کتابی است بزرگ و پر محتوا، پنجره ای است رو به دره لاله زار با لاله های خونبار، گویای تاریخ شهری با گذشته ای درخشان و آزادیخواه. یک اسم و یک الگوی تاریخی برای مردمانی که می خواهند با اراده و فکر خود زندگی کنند. مردمانی که آزادی و استقلال را با هیچ چیز معامله نکرده اند. با وجود این که نزدیک به هشت قرن از آن زمان می گذرد چنان فاجعه بزرگ بوده که هنوز از ذهن و خاطره مردم شهر نرفته است. (پایانی)
