قلاع حوزه جنوبی آذربایجان شرقی. خاطراتی از قلعه “زهاک” هشترود (ق- هشتم

قلاع حوزه جنوبی آذربایجان شرقی. خاطراتی از قلعه “زهاک” هشترود (ق- هشتم

🌹- 《… سقف برج با پوشش استوانه بسیار زیبا، با آجرهای حدود ۳۰ × ۳۰ به ضخامت ۱۰ سانتی متر، کاملاً پخته شده، با معماری خاصّ خودش. چینش آجر ها بصورت یک لایه ایستاده و در لایه دوم برعکس اولی آجرها ایستاده اما با ۹۰ درجه چرخش، که در معماری آجرکاری اصول قفل و بست را کاملاً رعایت کرده است. این نوع آجرکاری را می توان در گنبد های مسجد جامع اصفهان مشاهده کرد. آنچه بیشتر برعمر این برج تاثیر گذاشته. خاک خوب بدون آهک،  تهیّه خوب خمیر گِل، پخت کامل در کوره، استفاده از ملات ساروج و اجرای کار خوب و فنی توسط معمار ماهر. ( شرح تهیه ملات ساروج از حوصله این نوشته خارج است).

🔸️- یک پایه برج  شکسته و از بین رفته بود، آن پیر مرد تعریف می کرد که آلمانی ها در زمان رضاشاه پهلوی به هنگام حفر تونل قطار در دل این کوه ها، بر پایه ای این برج باروت گذاشته و از بین برده اند، این گفته کمی منطقی به نظر می رسید. اما چرا این کار را کرده اند

🌻-این گفته پیر مرد که پایه برج را آلمانی ها به هنگام تونل کنی راه قطار، باروت گذاشته اند کمی منطقی به نظر می رسید. اما چرا این کار را کرده اند. شاید دنبال گنجی بودند، شاید قصد تخریب داشتند، شاید از روی نادانی دلخوش کرده بودند و شاید به معماری ایرانیان و به ایستایی ۲ هزارساله بنا در بلندای کوه و در سرمای آذربایجان متعجّب شده بودند و می خواستن با باروت آزمایش کنند.  نمی دانم، هرچه بوده جز  حماقت و نادانی چیز دیگری نیست.

🌼- باید به قسمت حصار سمت جنوبی قلعه می رفتیم  در محل نام این قسمت را حرمخانه می نامیدند.

با یک دنیا تحسین بر معماری و معماران ایرانی که این برج بلند را با این سازه خوب، با مصالح عالی،  در بالای یک پرتگاه ترسناک، با ابتدایی ترین ابزارکار، با این دقّت و ظرافت در اجرای کار، بی باکانه اقدام به ساخت آن کرده اند که دو هزار سال است در یک منطقه ی سردسیر، سربلند و سرافراز ایستاده است و امروز زیارتگاه عاشقان هنر ایرانیان شده است.

🌹- نهار را در کنار برج خوردیم. بسیار مجذوبِ عظمت سازه این بنا شده بودیم، اینگار بنّا و کارگران در کنار ما بودند و ما محو تماشای دستان هنرمندشان. عزیزانی که با هنر معماری آشنایی دارند بیشتر عظمت کار را می دانند.

بعد به سمت بازدید از حصار قلعه راه افتادیم. (ادامه دارد)

     علی اصغر بالغ

بازنشسته میراث فرهنگی بناب

🌲🌾🌹🙏🙏🌹🌾🌲👈