قلاع حوزه جنوبی آذربایجان شرقی/خاطراتی از قلعه “زهاک” هشترود(قسمت نهم

قلاع حوزه جنوبی آذربایجان شرقی/ خاطراتی از قلعه “زهاک” هشترود (قسمت نهم)

🌺-《…  قلعه اینقدر وسیع بود که نمی شد در یک مرحله بازدید کرد. فعلا به بناهایی که ایستاده بودند نظر ما را جلب می کرد. بطرف حصار جنوبی قلعه راه افتادیم. آثار شکسته سفال، دیوار های سنگی فرو ریخته، چاه و چاله آب انبار، تاسیسات فروریخته که رویشان را خاک گرفته در مسیرمان زیاد بود.

🌹- به کنار حصار قلعه رسیده بودیم، عظمت این سازه های بزرگ و طویل به جهاتی کمتر از سازه برج دیدبانی نیست. سنگ های محلی بزرگ و کوچک را با که مشقّتی از محل قلعه جمع آوری و بعضاً همراه خود از راه هایی با شیب تند و نفسگیر بالا کشیده و بدست معمار رسانده اند، آن هم با ملات ساروج چه تهیه مصالح آن فنی، سخت و زمان بر است.

👈- سازه ی چه بعد از دو هزار ارسال در برابر باد و باران، در سرمای سوز ناک زمستان آذربایجان، بالای بلندترین کوه ها، سرفراز و سربلند همراه با شلاق وزش باد و طوفان، حکایتی از هنرِ هنرمندان و معماران ایرانی را دارد

🙏- عزیزانی که با معماری ” با سنگ” آن هم با سنگ رودخانه ای و یا سنگ گِرد تراش نشده آشنایی دارند می دانند که با این نوع سنگ، کار کردن بسیار سخت است. خصوصا  اگر بخواهند یک دیوار طولانی و بلند ی را  اجرا کنند. معمار باید مهارت فنی لازم برای اجرا سازه را داشته باشد،  در سنگ کاری  معمار بستر خواب سنگ را باید بشناسد بعد جایش بگذارد، معمار باید با فرهنگ معماری ایران در مناطق گرمسیر، سردسیر، آب و هوای خشک، رطوبی، بارانی آشنایی کامل داشته باشد والا در بالای  دیوار نمی شود گوشه ای از سنگ را با قلم و چکش تراش داد. در نهایت کار دیوار را باید تراز و شاقول شده تمام کند، باید ملات را بشناسد. سخت تر از همه سطح زمینی است که شیب های بسیار تند، پستی و بلندی بسیار خطرناک دارد. باید سازه در مسیر دره ها،  مسیل ها و آبرفت هایی عمیقی که از بارش باران بوجود آمده بشناسد. قلوه سنگ و شن های زیر پا، کار کردن را با مشکل جدی روبرو می کند.  معمار کاردان، بخوبی می داند در پرتگاه های کوهِ قلعه زهّاک  چگونه باید کار  کند. واقعا در جایی که آدم نمی تواند راه برود و یا بایستد، معماران و گارگران بهمراه سنگ سنگین، ایستاده و  دیوار های بلند و طولانی را اجرا کرده اند. اتاق هایی با مصالح  سنگ و با ملات ساروج  ساخته شده. عظمت اجرا را زمانی  مشخّص می شود که باید رفت و دیوار را دید.و‌… ( ادامه دارد)

علی اصغر بالغ

بازنشسته میراث فرهنگی بناب

🌲🌾🌹🙏🙏🌹🌾🌲👈