مسجد تاریخی جامع میدان روستای ازویش (Ezovish) بناب. ( قسمت چهارم)
🍃- «… به هنگام مرمت، آشپزخانۀ الحاقی که غیر اصولی در داخل مسجد ساخته بودند، رطوبتش دیوار شمالی مسجد را تخریب می کرد. ما به جای اصلی یعنی همانند آشپزخانه مسجد مهرآباد به ضلع غربی انتقال دادیم. چراچه اهمیّت دادن به خورد و خوراک در داخل مسجد از اهمیّت حسِ معنویّت انسان می کاهد. از طرفی محلّ آشپزخانۀ قدیمی به فضای داخل مسجد بازگردانده شد، ایوان زنانه به حالت اولیّه ابقاء و مرمّت گردید. تغییرات جدیدرا با ایجاد ستون های آجری به جای ستون چوبی نشادن داده ایم.
🍃- به هنگام پی‌کنی‌های جدید در دیوار شمالی، آجرهای قدیمی ( ۳۰ × ۳۰ به ضخامت ۵ / ۶) سانتی‌متر. چند قطعه زیرستون سنگی و یک قطعه سرستون سنگیِ ابزارکاری شده ی تاریخی، از پی بیرون آمدند که به لحاظ اهمیت شان به حیاط موزه صفوی و ادارۀ میراث فرهنگی بناب انتقال داده شدند.
👏- این آثار نشان می‌دهند که در گذشته مکان فعلی مسجد، مانند مسجد تاریخی جامع مهرآباد و مسجد تاریخی جامع “گزویش”، سازه‌ای مذهبی وجود داشته که بخاطر حفظ این اثر باستانی ارزشمند، مسجد فعلی را بر روی بقایای آن ساخته‌اند تا این فرهنگ با پیامی گویا، در زیر خاک برای نسل های آینده ایران مصون و محفوظ بماند
🌼 – برابر کتیبۀ روی تخته ای که از سقف مسجد به دست آمد، حکایت از آن دارد که متولیان مسجد در سال ۱۳۳۷ هجری قمری سقف مسجد و قسمتی از دیوارها را به دلیل خرابیّ و همچنین پوسیدگی تیرهای چوبی حمّال و تخته پردوها ، سقف را برداشته و به صورت شیروانی پوشش داده بودند. لذا تزئینات و تخته پردو هایی پوسیده ی منقوش را از بین برده اند.
🌸- در سال ۱۳۸۵، به هنگام مرمّت پوشش سقف چند تکّه تخته پردو رنگی منقش به گل و بوته مانند سایر مساجد تاریخی بناب به دست آمد، در یکی از پردوها کتیبه ای به این مضمون وجود داشت: (مردانی‌که بعد از این به دنیا قدم خواهند گذاشت بدانند که “نان” هر پونزا ۱۱ دینار، قند ۱۰ ریال، چای کیوانچه ۴۶ دینار، تخم مرغ هر عدد ۹ دینار و مسجد را در سال ۱۳۳۷ ﻫ.ق. تعمیر نمودیم)
🙏- در این کتیبه، قیمت اجناس به به خط حساب سیاق نوشته شده است. حساب سیاق، تحریر مخصوص خود را دارد که در کتاب “نگاه نگارها” از همین نگارنده در قسمت اسناد تارخی کاروانسرای ممقانی به آن پرداخته شده است. این سند نشان می دهد که در سال ۱۳۳۷ اوضاع اقتصادی و سیاسی کشور خوب نبوده، گرانی بسیار سختی وجود داشته. در آن زمان قند از روسیه می‌آمد و احتمالاً قیمت قند بر حسب هر «من» محلّی برابر با ۳۰/ ۶ کیلوگرم بوده است. (ادامه دارد)
علی اصغر بالغ
بازنشسته میراث فرهنگی بناب
🌾🌹🙏🙏🌹🌾