فصل پنجم
میراث فرهنگی
میراث فرهنگی: برای ادامۀ حیات امروز خود و طرح ریزی فردایی بهتر و ریشه دارتر باید دیروز و گذشتۀ خویش را بشناسیم….[۱]
آثار گذشتۀ خودرا حفظ می‌کنیم تا خودمان شخصیّتمان را بشناسیم و حفظ کنیم و اینکه اکنون مصرف کننده‌ایم و هنوز به مرحلۀ تولیدکننده نرسیده‌ایم به دلیل نشناختن خودمان است….[۲]
میراث فرهنگی، به عنوان عامل توسعۀفرهنگی است، وارث فرهنگ گذشته و حال است وبرای توسعۀ فرهنگی باید مواریث فرهنگی را به کمک طلبید تا توسعه حاصل شود. میراث فرهنگی ریشه در تاریخ این سرزمین داردو حال و آیندۀما بدان پیوسته است.
میراث فرهنگی رفتن به صندوقخانه و گنجینه نیست، میراث فرهنگی حافظۀ تاریخی و ژن فرهنگی ماست.[۳]
ما باید به این واقعیّت برسیم که معرّفی، حفظ، شناسایی و بازسازی گذشته بخش عمدهای ازتوسعۀ فرهنگی است.اگر آن را حذف کنیم، به نوعی بی هویّتی و خلأ فرهنگی دچار خواهیم شد. انسان تنها موجودی است که به «گذشته» و به تاریخ پیوسته و وابسته است.
میراث فرهنگی در حفظ هویّت تاریخی و فرهنگی و معماری و… در بازسازی خودباوری جوانان و نسل‌های آینده نقش اساسی دارد. با اتّکا به این باورها بنای میراث فرهنگی در شهر بناب شکل گرفت.
میراث فرهنگی به آثار مادّی و معنوی به جا مانده از گذشته گفته می‌شود که بر هویّت فرهنگی یک جامعۀ انسانی دلالت دارد و از آن جهت قابل توجّه است که در شناخت زندگی گذشتگان مفید و مؤثّر است و برای مطالعۀجوامع، اقوام، و ملل گوناگون و نیز بازشناسی آثار مادّی تمدّن‌ها و سیر تشکیل و تکامل آنها سندی باارزش به شمار می‌آید… .[۴]
و ………………………………..
تأسیس ادارۀ میراث فرهنگی بناب
تا سال ۱۳۷۴در شهر بناب ادارۀ میراث فرهنگی وجود نداشت و تمامی امور مرتبط در مراغه انجام می‌گرفت. اطّلاعات مربوط به آثار تاریخی و فرهنگی بناب در بایگانی ادارۀ میراث فرهنگی مراغه تنها محدود بود به چهار بنای تاریخی، شامل مساجد مهرآباد، میدان، کبود واسماعیل بیگ. در شهربناب تنها همین چهار اثر شناسایی شده بودند.به دلیل نزدیکی بناب به مراغه و از آنجایی که حقّ مأموریّت خارج از محدودۀ ۳۰ کیلومتری تعلّق نمی‌گرفت،عملاً هیچ مأموریّتی در محدودۀ شهر بناب انجام نمی‌پذیرفت.در سالهای قبل از انقلاب، کسی دنبال تحقیق و شناسایی آثار جدید در شهر بناب نمی‌رفت.
اوّلین سال تأسیس میراث فرهنگی بناب (۱۳۷۵)(سمت راست) و آقای مهندس اکبر تقی زاده اصل (سمت چپ)
میراث فرهنگی[۵]محقّق گردید. در نتیجۀ این تلاشها، در سال ۱۳۷۴ از مدیر کلّ محترم وقت میراث فرهنگی استان، جناب آقای مهندس اکبر تقی زاده اصل، مجوّز تأسیس واحد میراث فرهنگی بناب اخذ می گردد و ساختمانی در میدان شهریار با کمک مالی از طرف علاقه مندان اجاره می شود. لوازم و تجهیزات اداری آن را نیز مردم تأمین می کنند. به تدریج، بعد از چهار سال، خانۀ تاریخی سیف العلماء در سال ۱۳۷۹ با تلاش نمایندۀ وقت مجلس شورای اسلامی و مدیر کلّ میراث فرهنگی و شورای اسلامی شهر از مالک خریداری و میراث فرهنگی در این ساختمان مستقرّ می شود.
در فاصلۀسال‌های ۱۳۷۴و ۱۳۸۵که جناب آقای مهندس تقی زاده اصل مدیریت سازمان میراث فرهنگی استان را بر عهده داشتند کلّ استان به گارگاه مرمّت آثار تاریخی تبدیل شده بود.مرمّت بیشتر بناءهای تاریخی بناب نیز در زمان مدیریّت موفق ایشان انجام پذیرفته است. نگارنده به خوبی به خاطر دارد که در سال ۱۳۸۱ همزمان یازده گارگاه مرمّت بنای تاریخی در حوزۀ میراث فرهنگی بناب فعّال بود.
وضعیّت آثار و بناءهای تاریخی شهرستان بناب در سال ۱۳۷۴
و ……………………………
افتتاح کتابخانه و حضور مرحوم حاجی قادر یزدان پناه
ایجاد کتابخانۀ اختصاصی میراث فرهنگی
بعد از تأسیس میراث فرهنگی در سال ۱۳۷۴، کمبودها و کاستی‌ها،خصوصاً در حوزۀ فرهنگی و تاریخی شهر،
و ………………………………. ادامه در کتاب دو جلدی نگاه نگاره ها
[۱]. پیام ۱۳۸۱
[۲]. دکتر محمد بهشتی، به نقل از وبسایت معماران ایران
[۳].نجفی ۱۳۹۲، ۳
[۴].دایرهالمعارف کتابداری و اطّلاع‌رسانی(نسخۀ آزمایشی)
[۵]. آقایان محمد باقر صحرایی، جواد محمدی، محمد عباسی، آل هاشمی، کاظمنژند، حمید ابراهیمپور وتنی چند از دوستداران و علاقهمندان. آقای داوود پورملّااقدم نیز در رسانهای کردن خواسته‌ها و اقدامات و شناسایی‌های آثار تاریخی به ادارۀ میراث فرهنگی بناب بسیار کمک کردند. نگارنده از فردفرد این عزیزان سپاسگزاری می‌نماید.